การเขียนโปรแกรมเชลล์ (2)

เนื่องจากการเขียนโปรแกรมเชลล์ หรือ เชลล์สคริปต์ (shell script) นั้นเป็นการนำเอา คำสั่งต่างๆของระบบมารวมเข้าด้วยกัน โดยมีคำสั่งควบคุมการทำงาน (flow control) คอย เป็นตัวบังคับและควบคุมรูปแบบของโปรแกรม ดังนั้นหากคุณยังไม่คุ้นเคยกับรูปแบบคำสั่ง ที่เป็นยูทิลิตี้ของ ลีนุกซ์/ยูนิกซ์ ขอแนะนำให้คุณอ่านเอกสารที่เกี่ยวกับการแนะนำ ผู้ใช้เบื้องต้น (user-guide) เสียก่อน อย่างน้อยคุณควรจะทำความคุ้นเคยกับโปรแกรม พวก sort, grep, more หรือ cat

การควบคุมลักษณะของการแสดงผล

เราสามารถส่งรหัสพิเศษ (escape sequence) ไปทำการควบคุมลักษณะการแสดงผลได้ โดยรหัสเหล่านั้นจะขึ้นต้นด้วย รหัสของ escape (\033) ดังนั้นจึงเรียกรหัสชุดเหล่า นี้ว่า escape sequence คุณสามารถทำการบังคับให้ระบบทำการแสดงผลตัวอักษรแบบกระพริบ กลับขาวกลับดำ หรือขีดเส้นใต้ได้ ตัวอย่างของรหัสต่างๆ มีดังต่อไปนี้

• \033[line;colH ตำแหน่งของ prompt จะไปอยู่บนบรรทัด line และคอลัมน์ col
• \033[2J ลบหน้าจอ (คล้ายกับ tput clear บนยูนิกซ์ หรือ CLS บนดอส)
• \033[4m เข้าสู่โหมดขีดเส้นใต้ ตัวอักษรที่พิมพ์ต่อจากรหัสชุดนี้จะ เป็นตัวอักษรที่มีการขีดเส้นใต้ทั้งหมด
• \033[5m เข้าสู่โหมดกระพริบ (blink)
• \033[7m โหมดกลับขาวดำ (reverse)
• \033[m กลับสู่โหมดปกติ

เราสามารถใช้คำสั่ง echo เพื่อทำการส่งรหัสเหล่านี้ได้ สำหรับรหัสของ escape คุณ สามารถทำได้ โดยการกดปุ่ม Ctrl-v (กดปุ่มคอนโทรลค้างไว้และตามด้วย v) หลังจากนี้ เมื่อเรากดปุ่มไหนจะเป็นการส่งรหัสประจำปุ่มนั้นไปให้ระบบ ในที่นี้จะกดปุ่ม Esc เมื่อกดแล้วก็จะเห็นเป็นตัวอักษร ^[ ดังนั้นหากต้องการจะส่งรหัสสำหรับเข้าสู่โหมด กระพริบ คุณก็ต้องกดปุ่ม Ctrl-v ตามด้วยปุ่ม Esc และปุ่ม [, 5, m ตามลำดับ เมื่อคุณกดรหัสชุดนี้เสร็จสิ้นแล้วคุณจะเห็นเป็นชุดตัวอักษร ^[[5m

$ echo ^[[5m 

$ echo ^[[m

$ tput clear 		  
$ echo "^[[10;20HMenu"   

$ bash myscript   	    for Bourne Again shell

$ ksh myscript		    for Korn shell

$ chmod +x myscript 	    เปลี่ยนโหมดของไฟล์ให้เป็นแบบ executable
$ myscript		    เรียกให้สคริปต์ทำงานโดยพิมพ์ชื่อลงไปโดยตรง

tput clear
echo "^[[07;20H+---------------------------------------+"
echo "^[[07;38H^[[7m  MENU  ^[[m"
echo "^[[08;20H|                                       |"
echo "^[[09;20H|   1. Option 1.                        |"
echo "^[[10;20H|   2. Option 2.                        |"
echo "^[[11;20H|   3. Option 3.                        |"
echo "^[[12;20H|   4. Option 4.                        |"
echo "^[[13;20H|   5. Exit.                            |"
echo "^[[14;20H|                                       |"
echo "^[[15;20H+---------------------------------------+"
echo "^[[16;20H    Please select your choice :"
read choice

การใช้งานตัวแปรและตัวควบคุมอักขระพิเศษ (meta character)

• * แทนตัวอักษรอะไรก็ได้ กี่ตัวก็ได้
• ? แทนตัวอักษรอะไรก็ได้จำนวนหนึ่งตัว
• [...] ให้เลือกเอาตัวอักษรในเครื่องหมายก้ามปูหนึ่งตัว
• [!..] แทนตัวอักษรทุกตัวที่ไม่ได้อยู่ในก้ามปู

  a  aa  ab aaa aba 
abb baa bba bcb

$ ls a*

$ ls a?

$ls a[ab]a

$ls ?[!ab]?

การลบความหมายของตัวอักษรพิเศษ

echo ls *

• '...' การครอบด้วยเครื่องหมายเขาเดี่ยว วิธีนี้เชลล์จะไม่ตีความตัวตัวอักษรพิเศษ
• "..." การครอบด้วยเครื่องหมายเขาคู่ วิธีนี้เชลล์จะไม่ตีความตัวอักษรพิเศษ แต่จะ ตีความของ $ ซึ่งจะใช้เป็นสัญลักษณ์ของตัวแปรเชลล์ (shell variable) ตัวอย่างของ ตัวแปรเชลล์เช่น $HOME แสดง home directory หรือไดเรกทอรีแรกที่เราทำการล็อกอิน เข้ามา และไม่ตีความเครื่องหมายเขากลับ (grave accents) `...` โดยที่ชุดตัวอักษรภายใต้ เครื่องหมายเขากลับนี้จะถูกเชลล์ตีความหมายและนำไปประมวลผล (execute) สำหรับเรื่องของตัวแปรเชลล์และเครื่องหมายเขากลับจะอธิบายอย่างละเอียดอีกครั้งหนึ่ง
• \ หรือ backslash จะใช้ลบความหมายของตัวอักขระพิเศษที่ตามหลังมาหนึ่งตัว

echo "ls *"		--> ls *
echo 'ls *'		--> ls *
echo ls \*		--> ls *
echo HOME is $HOME	--> HOME is /home/guest
echo "HOME is $HOME"	--> HOME is /home/guest
echo 'HOME is $HOME'	--> HOME is $HOME
echo 'HOME is \$HOME'   --> HOME is \$HOME
echo "pwd is `pwd`"     --> pwd is /home/guest